Tìm hiểu về Thông tư 11/2016 chứng khoán phái sinh

- 04/03/2019 12:56:00 AM


Một trong những kiến thức quan trọng mà nhà đầu tư cần biết khi tham gia vào thị trường chứng khoán phái sinh chính là thông tư 11/2016 chứng khoán phái sinh. Vậy thông tư này được Bộ Tài chính ban hành với mục đích gì, những điều khoản quy định ra sao? Tất cả sẽ được chúng tôi đề cập trong bài viết dưới đây.

Thông tư 11/2016/TT – BTC được ban hành vào ngày 19/01/2016, đối tượng áp dụng của thông tư bao gồm:

  • Sở giao dịch chứng khoán.
  • Trung tâm lưu ký chứng khoán.
  • Tổ chức kinh doanh chứng khoán phái sinh.
  • Tổ chức cung cấp dịch vụ bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán phái sinh.
  • Thành viên bù trừ, thành viên giao dịch, thành viên tạo lập thị trường.
  • Nhà đầu tư và các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Thông tư được ra đời với mục đích hướng dẫn một số điều của Nghị định số 42/2015/NĐ-CP của Chính phủ về chứng khoán phái sinh và thị trường chứng khoán phái sinh. Theo đó, thông tư gồm bao gồm 6 chương và 30 điều, có hiệu lực có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/07/2016.

Thông tư 11/2016 Chứng khoán phái sinh

Trong đó, nội dung trọng tâm được chúng tôi tóm tắt như sau:

Chương I: Quy định chung

Khoản 1 điều 1 của thông tư quy định “Phạm vi điều chỉnh” như sau:

  • Các sản phẩm chứng khoán phái sinh bao gồm: hợp đồng tương lai chỉ số chứng khoán, hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ.
  • Tổ chức hoạt động thị trường chứng khoán phái sinh bao gồm: giao dịch, bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán phái sinh.
  • Hoạt động của tổ chức kinh doanh dịch vụ chứng khoán phái sinh, thành viên bù trừ, thành viên giao dịch, thành viên tạo lập thị trường.

Chương II: Sản phẩm chứng khoán phái sinh 

Theo đó, sản phẩm chứng khoán phái sinh hiện nay bao gồm: hợp đồng tương lai và hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ.

Hợp đồng tương lai

Tài sản cơ sở của hợp đồng tương lai chỉ số là chỉ số chứng khoán do Sở giao dịch chứng khoán thiết kế trên cơ sở các nguyên tắc xây dựng và quản lý chỉ số theo yêu cầu của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.

Hợp đồng tương lai chỉ số khi đáo hạn được thực hiện dưới hình thức thanh toán bằng tiền theo quy chế do Trung tâm lưu ký chứng khoán ban hành.  

Hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ

Tài sản cơ sở của hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ bao gồm:

  • Trái phiếu Chính phủ đang giao dịch trên thị trường.
  • Trái phiếu giả định có một số đặc trưng cơ bản của trái phiếu Chính phủ.

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước xây dựng các đặc trưng cơ bản của trái phiếu Chính phủ, thiết kế trái phiếu giả định báo cáo Bộ Tài chính chấp thuận trước khi thực hiện.

Hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ khi đáo hạn được thực hiện dưới hình thức thanh toán bằng tiền hoặc chuyển giao tài sản theo quy chế của Trung tâm lưu ký chứng khoán. Phương thức thanh toán phải được quy định rõ trước khi niêm yết.

Chương III: Hoạt động giao dịch, thanh toán chứng khoán phái sinh

Theo đó, tổ chức hoạt động thị trường chứng khoán phái sinh bao gồm:

Mở tài khoản chứng khoán phái sinh

Để thực hiện giao dịch chứng khoán phái sinh, nhà đầu tư phải mở tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh tại công ty công ty chứng khoán đồng thời là thành viên giao dịch chứng khoán phái sinh.

Nếu nhà đầu tư đã có tài khoản giao dịch chứng khoán cơ sở tại các công ty thành viên chứng khoán phái sinh Việt Nam, nhà đầu tư được quyền sử dụng tài khoản trên để tiến hành giao dịch sau khi đã nộp đủ số tiền ký quỹ ban đầu

Đặt lệnh giao dịch

Lệnh giao dịch của các nhà đầu tư được khớp với nhau trên hệ thống giao dịch của Sở giao dịch chứng khoán. Sau khi lệnh được khớp, nhà đầu tư được coi là đã tham gia hợp đồng chứng khoán phái sinh, có đầy đủ quyền và phải hoàn toàn chịu trách nhiệm thực hiện các nghĩa vụ phát sinh từ hợp đồng đó

Thanh toán bù trừ lãi lỗ hàng ngày

Trước khi đặt lệnh giao dịch, trong thời gian nắm giữ vị thế và khi thực hiện hợp đồng, nhà đầu tư phải bảo đảm mức ký quỹ duy trì theo yêu cầu của thành viên bù trừ theo quy định.

Theo dõi các loại tỷ lệ

Nhà đầu tư phải bảo đảm vị thế trên tài khoản giao dịch trong giới hạn vị thế theo quy chế của Trung tâm lưu ký chứng khoán. Trường hợp vượt giới hạn vị thế, nhà đầu tư có trách nhiệm thực hiện các giao dịch đối ứng để giảm vị thế, bổ sung ký quỹ (nếu cần thiết) trong thời hạn theo quy chế của Trung tâm lưu ký chứng khoán.

Theo dõi thị trường chứng khoán phái sinh

Chương IV: Tổ chức kinh doanh, cung cấp dịch vụ chứng khoán phái sinh

Theo đó, quy định về hoạt động của tổ chức kinh doanh dịch vụ bao gồm các điều khoản sau:

  • Công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được phép cung cấp dịch vụ bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán phái sinh sau khi được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện cung cấp dịch vụ bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán phái sinh.
  • Ủy ban Chứng khoán Nhà nước quyết định đình chỉ, chấm dứt hoạt động cung cấp dịch vụ bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán phái sinh tối đa mười hai (12) tháng hoạt động cung cấp dịch vụ bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán phái sinh khi phát hiện hồ sơ đề nghị cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện cung cấp dịch vụ bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán phái sinh có tài liệu giả mạo hoặc có thông tin sai sự thật; công ty hoạt động sai mục đích, không đúng với hoạt động đã được cấp theo Giấy chứng nhận đủ điều kiện cung cấp dịch vụ bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán phái sinh, không đáp ứng chỉ tiêu an toàn tài chính, an toàn vốn; không đáp ứng quy định theo điểm a,đ,c  khoản 2 Điều 4 Nghị định số 42/2015/NĐ-CP

Chương V: Nghĩa vụ báo cáo

Nghĩa vụ báo cáo của tổ chức kinh doanh dịch vụ

Tổ chức kinh doanh dịch vụ chứng khoán phái sinh có nghĩa vụ gửi Ủy ban chứng khoán Nhà nước các báo cáo về tình hình:

  • Hoạt động môi giới, tự doanh chứng khoán phái sinh (nếu có);
  • Hoạt động bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán phái sinh (nếu có) theo hướng dẫn của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
  • Các báo cáo khác theo quy định của pháp luật chứng khoán về tổ chức hoạt động công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ.

Nghĩa vụ công bố thông tin của Sở giao dịch chứng khoán

Sở giao dịch chứng khoán có trách nhiệm công bố các thông tin sau:

  • Giá tham chiếu, giá trần, giá sàn, giá mở cửa, giá đóng cửa của từng phiên và ngày giao dịch, giá thỏa thuận (nếu có).
  • Các mức giá chào mua, chào bán tốt nhất và khối lượng đặt mua, đặt bán tương ứng của từng loại chứng khoán phái sinh.
  • Các thông tin công bố khác theo hướng dẫn của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
  • Sở giao dịch chứng khoán có trách nhiệm duy trì việc công bố thường xuyên bảng báo giá trên trang thông tin điện tử.
  • Sở giao dịch chứng khoán có trách nhiệm công bố thông tin về thành viên giao dịch, thành viên tạo lập thị trường.
  • Sở giao dịch chứng khoán có trách nhiệm công bố các thông tin hoạt động của thị trường chứng khoán phái sinh.

Nghĩa vụ báo cáo của Trung tâm lưu ký chứng khoán

Trung tâm lưu ký chứng khoán định kỳ gửi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước các báo cáo dưới đây:

  • Báo cáo về hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán phái sinh, báo cáo sử dụng cơ chế bảo đảm thanh toán, báo cáo giám sát và xử lý vi phạm của thành viên bù trừ theo hướng dẫn của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
  • Các báo cáo khác theo hướng dẫn của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
  • Trung tâm lưu ký chứng khoán phải báo cáo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trong thời hạn tối đa hai mươi bốn (24) giờ kể từ khi xảy ra các sự kiện bất thường sau:
    • Thành viên bù trừ mất khả năng thanh toán giao dịch chứng khoán phái sinh.
    • Đình chỉ, chấm dứt tư cách thành viên bù trừ.
    • Các trường hợp khác theo quy định pháp luật và theo yêu cầu của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.

Trung tâm lưu ký chứng khoán có trách nhiệm công bố thông tin sau:

  • Việc cấp giấy chứng nhận đăng ký, thu hồi, đình chỉ tư cách thành viên bù trừ; danh sách thành viên bù trừ; thông tin về vi phạm của thành viên bù trừ (nếu có).
  • Các thông tin về ký quỹ, giới hạn vị thế và các thông tin khác theo hướng dẫn của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.

Tải chi tiết nội dung thông tư 11/2016 chứng khoán phái sinh tại đây

Trên đây là toàn bộ những thông tin trọng tâm về thông tư 11/2016 chứng khoán phái sinh mà chúng tôi cung cấp cho các nhà đầu tư. Hy vọng bài viết trên sẽ hữu ích, giúp các bạn trang bị đầy đủ được những kiến thức cần thiết trước khi bước vào thị trường bậc cao này.

Các tin liên quan