Khai trương chứng khoán phái sinh

Khai trương chứng khoán phái sinh là một sự kiện quan trọng trong lịch sử phát triển của thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam sau 17 năm kể từ khi TTCK cơ sở đi vào hoạt động.

Xem thêm:

•  Hướng dẫn cách mua bán chứng khoán phái sinh
• Tài liệu hướng dẫn sử dụng giao dịch chứng khoán phái sinh

1. Lễ ra mắt chứng khoán phái sinh trên TTCK Việt Nam

Sáng ngày 10/08/2017, sự kiện Lễ Khai Trương TTCKPS đã diễn ra tại Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội do Bộ Tài Chính và Ủy Ban Chứng Khoán Nhà Nước cùng phối hợp tổ chức. Qua đó, Việt Nam là quốc gia thứ 5 tại Đông Nam Á (sau Singapore, Malaysia, Indonesia, Thái Lan) và là quốc gia thứ 42 trên thế giới đã áp dụng vận hành mô hình chứng khoán này.

Tham gia buổi lễ khai trương có sự góp mặt của nhiều lãnh đạo như:

• - Ông Vương Đình Huệ - Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ.
• - Ông Đinh Tiến Dũng - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tài chính.
• - Bà Nguyễn Thị Hồng - Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
• - Ông Nguyễn Văn Thắng - Ủy viên Dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng... và các thành viên thị trường cùng các cơ quan thông tấn báo chí.

Được đánh giá là một bước ngoặt quan trọng trong quá trình phát triển của chứng khoán Việt Nam, Phó Thủ Tướng Chính Phủ - Ông Vương Đình Huệ đã khẳng định: "TTCKPS ra đời, bên cạnh thị trường cổ phiếu và trái phiếu, trở thành trụ cột quan trọng 3 trong cấu trúc TTCK hiện đại, hỗ trợ TTCK cơ sở phát triển ổn định. TTCKPS sẽ có tác động tích cực đến sự minh bạch, tính thị trường của TTCK cơ sở. Góp phần tạo ra kênh huy động vốn trung và dài hạn an toàn, làm động lực cho sự phát triển kinh tế-xã hội, đây là một chủ trương lớn và nhất quán của Đảng, Nhà Nước và Chính Phủ trong thời kỳ đổi mới."

2. Lợi ích khi chứng khoán phái sinh ra mắt

2.1 Chứng khoán phái sinh là gì?

Chứng khoán phái sinh (CKPS) là công cụ tài chính mà giá trị của chúng phụ thuộc vào giá của một tài sản cơ sở, nhằm mục tiêu khác nhau như phân tán rủi ro, bảo vệ lợi nhuận và tạo lợi nhuận...

• - CKPS có dạng hợp đồng tài chính, quy định quyền lợi và/hoặc nghĩa vụ của các bên tham gia hợp đồng đối với việc thanh toán và/hoặc chuyển giao tài sản cơ sở với một mức giá được thỏa thuận trước vào một thời điểm nhất định trong tương lai.
• - Tài sản cơ sở của chứng khoán phái sinh có thể là hàng hóa như nông sản, kim loại... hoặc công cụ tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, lãi suất...

Chứng khoán phái sinh bao gồm 4 sản phẩm chính:

• - Hợp đồng kỳ hạn.
• - Hợp đồng tương lai.
• - Hợp đồng quyền chọn.
• - Hợp đồng hoán đổi.

Trong đó, sản phẩm CKPS đầu tiên được triển khai tại TTCK Việt Nam là hợp đồng tương lai, cụ thể: Hợp đồng tương lai trên chỉ số cổ phiếu (VN30 và HNX30) và Hợp đồng tương lai trên trái phiếu chính phủ (kỳ hạn 5 năm).

Trên tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng, do thị trường CKPS là thị trường mới, cần hạn chế rủi ro và có bước thử nghiệm nên sẽ áp dụng HĐTL chỉ số VN30. Con hợp đồng tương lai trên trái phiếu chính phủ 5 năm đang được triển khai và sắp được công bố ra thị trường. HNX30 thì mới chỉ đề cập đến nhưng chưa được triển khai.

2.2 Lợi ích của ra mắt chứng khoán phái sinh đối với TTCK

TTCKPS ra đời là một nhu cầu tất yếu của TTCK Việt Nam sau 17 năm phát triển. Đây là một bước đệm thúc đẩy sự phát triển của TTCK Việt Nam phù hợp hơn với thông lệ quốc tế.

Tại buổi lễ khai trương, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ còn nhấn mạnh: trong thời gian tới, nhu cầu vốn cho đầu phát triển Việt Nam là rất lớn, vì vậy, TTCK phải phát triển mạnh hơn nữa để đảm bảo nhu cầu cung cấp vốn trung và dài hạn chủ đạo cho nền kinh tế.

Có thể nhận thấy, việc ra mắt TTCKPS là một mảnh ghép không thể thiếu trong bức tranh phát triển của TTCK Việt Nam, đồng thời đem đến những cơ hội thiết yếu cho các nhà đầu tư và thị trường chứng khoán với rất nhiều lợi ích như:

• - Giúp nhà đầu tư phòng ngừa rủi ro khi tham gia đầu tư tài chính.
• - Tăng sức hấp dẫn của TTCK, thu hút dòng vốn của các nhà đầu tư nước ngoài, hỗ trợ nguồn lực để phát triển kinh tế nước nhà, góp phần nâng cao vị thế Việt Nam trên trường quốc tế.
• - Hỗ trợ thanh khoản thị trường cơ sở, huy động vốn trung và dài hạn an toàn, cho phép giao dịch - bù trừ nhanh chóng, minh bạch, không giới hạn việc nắm giữ và liên tục dự đoán xu thế thị trường.

Cũng tại buổi lễ, Phó Thủ Tướng đề nghị BTC tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan ở trung ương và địa phương cùng tranh thủ sự hợp tác quốc tế, thực hiện nhiệm vụ, thúc đẩy TTCKPS phát triển hơn nữa.

Và nhân dịp này, lãnh đạo chính phủ đánh giá cao nỗ lực của tập thể cán bộ, công chức, viên chức Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, các Sở giao dịch chứng khoán, Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD), ngân hàng thanh toán, các thành viên thị trường, các cơ quan truyền thông trong suốt thời gian qua đã nỗ lực phấn đấu, tích cực chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho sự ra đời TTCKPS như xây dựng khung pháp lý, triển khai hạ tầng công nghệ, thiết kế sản phẩm giao dịch, chuẩn bị nguồn nhân lực và phổ biến kiến thức cho công chúng đầu tư.

3. Các công ty được cấp giấy phép kinh doanh chứng khoán phái sinh

Tham gia thị trường chứng khoán phái sinh ban đầu sẽ có 7 công ty chứng khoán đã được chấp thuận trở thành thành viên giao dịch chứng khoán phái sinh của HNX và thành viên bù trừ thanh toán của VSD.

Kế thừa và phát huy thế mạnh kinh nghiệm cũng như tiềm lực hậu thuẫn to lớn về tài chính trên nền tản phát triển của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) - Ngân hàng thương mại quốc doanh được Ủy ban Nhà nước chỉ định làm ngân hàng thanh toán cho thị trường chứng khoán. Buổi lễ khai trương TTCKPS đã đánh dấu một khởi đầu quan trọng của ngành chứng khoán và đưa BSC đi vào hoạt động với tư cách là một định chế tài chính trung gian hàng đầu Việt Nam.

Thông tin về các công ty chứng khoán được cấp giấy phéo kinh doanh CKPS:

Tóm tắt biến động của TTCKPS từ tháng 5/2017 đến tháng 12/2018:

- Tháng 8/2017: Có 7 công ty đầu tiên tham gia thị trường CKPS.

- Ngày 14/5/2018: CTCP Chứng khoán KIS Việt Nam (KIS) trở thành thành viên thứ 8 của TTCKPS.

- Ngày 26/6/2018: Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại Thương Việt Nam (VCBS) chính thức trở thành thành viên thứ 9 của CKPS.

- Ngày 21/8/2018: Công ty Cổ phần Chứng khoán Rồng Việt được chấp thuận trở thành thành viên thứ 10 của CKPS.

- Ngày 19/9/2018: Công ty TNHH Chứng khoán ACB được chấp thuận trở thành thành viên thứ 11 của CKPS.

- Ngày 8/11/2018: Công ty TNHH Chứng khoán Mirae Asset (Việt Nam) được chấp thuận trở thành thành viên thứ 12 của CKPS.

- Ngày 29/11/2018: Công ty Cổ phần Chứng khoán Ngân hàng Công thương Việt Nam được chấp thuận trở thành thành viên thứ 13 của CKPS.

- Ngày 10/12/2018: Công ty Cổ phần Chứng khoán FPT được chấp thuận trở thành thành viên thứ 10 của CKPS.

Sau một năm hoạt động, đã có thêm 7 công ty chứng khoán tham gia vào kinh doanh CKPS, tính đến thời điểm hiện nay đã có 14 công ty chứng khoán tham gia và được cấp giấy phép kinh doanh CKPS.

Khai trương chứng khoán phái sinh - bước khởi đầu suôn sẻ của TTCK Việt Nam. Một số nhận định cho rằng, TTCKPS tại Việt Nam vẫn đang là nguồn lực thu hút được sự quan tâm của rất nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước. Đây được xem là một “đòn bẩy” để đẩy mạnh TTCK Việt Nam phát triển hơn nữa trong những năm tiếp theo.